Mùa Lễ Giáng sinh là mùa của ánh đèn mang theo nhiều sắc màu được sử dụng để trang trí, đặc biệt, ánh sáng huyền thoại ấy, bắt đầu bằng ánh sáng của đèn nến, lung linh trên "Cây thông Noel" ở các ngôi nhà trong tầng lớp thượng lưu ở Đức từ thế kỷ 18. Đến thế kỷ 20 trở đi, cây thông Noel cùng những chiếc đèn lồng, các hình nổi như ngôi sao, quả cầu thủy tinh hay giấy bạc được trang trí hoàn toàn bằng ánh sáng điện, phổ biến như một phong tục trang trí nhân mùa Giáng sinh trên các đường phố và trong hộ gia đình ở nhiều nước trên thế giới.
"Bò rừng" – Picasso đang vẽ bằng bút ánh sáng đèn.
Ánh sáng điện không dừng lại ở đó mà chúng lôi cuốn các nhà nghệ sĩ tạo hình đến với sự sáng tạo nghệ thuật bằng những tranh vẽ, những tác phẩm điêu khắc. Picasso là một trong những họa sĩ tiên phong trong việc sử dụng ánh sáng điện để vẽ bắt đầu từ năm 1949.
Khi Gjon Mili, người nổi tiếng với kỹ thuật và ánh sáng trong lĩnh vực nhiếp ảnh, phóng viên nhiếp ảnh của tạp chí Life tìm đến thăm Picasso tại xưởng làm việc Madoura Pottery ở Vallauris, Pháp vào tháng giêng năm 1949, danh họa khi ấy đang chớm sang tuổi 68 nhưng xem chừng ông còn đầy sôi nổi và đầy nhiệt huyết. Năm này, những bức họa và người tình đẹp lãng mạn của Picasso vẫn dư sức làm cả thế giới say mê. Và đó cũng là thời điểm để hai nghệ sĩ này cùng tạo nên được dấu ấn đặc biệt qua tác phẩm của mình với kết quả là những bức ảnh ghi lại cảnh họa sĩ Picasso đang trong trạng thái hứng khởi, say mê vẽ lên mặt kính những tranh vẽ sống động như Bò rừng, Hoa dại, Người ngồi trên lưng ngựa, v.v… Và Gjon Mili đã thực sự thú vị khi đã ghi lại chân dung nghệ sĩ Pablo Picasso đang vẽ bằng ánh sáng – Những vệt sáng tưởng như nhảy múa loạn xạ trong bóng tối… Nhưng không, chúng có những hình dáng theo nét vẽ có chủ ý của Picasso.
Tờ Life đã tường thuật chi tiết buổi ghi hình này bằng những thao tác điêu luyện của Picasso khi vẽ trong phòng tối, "cây cọ ánh sáng" là cây đèn pin nhỏ cùng các thao tác kỹ thuật chớp ảnh như mở rộng ống kính, tốc độ chậm để bảo đảm chi tiết bức tranh vẽ bằng ánh sáng đang quấy động, nhảy múa trong không gian của Picasso. Và chỉ với 15 phút "được phép" của Picasso, Mili đã ghi được 30 "Tranh vẽ bằng ánh sáng" – những giây khắc hy hữu trong cuộc đời sáng tạo họa sĩ thiên tài Tây Ban Nha. Những tác phẩm nhiếp ảnh độc đáo hiếm có này, về sau, vào năm 1950, chúng được trưng bày triển lãm ở Bảo tàng Nghệ thuật Hiện đại New York.
Ở Madoura Pottery, vùng Riviera, một xưởng vẽ khác, Mili chụp lại những vật là minh chứng cho nghệ thuật thiên phú của Picasso. Ở đây danh họa tạo nên những tác phẩm thủ công rực rỡ bao gồm hàng nghìn đĩa, lọ hoa lẫn bình đựng bằng sứ.
George P. Hunt, Thư ký tòa soạn của Life viết trong một ấn phẩm đặc biệt năm 1968 "Gặp Picasso lần đầu tiên chỉ đơn giản là gặp. Dưới vầng trán trơn nhẵn đó ẩn chứa đôi mắt nâu sâu thẳm. Chúng chẳng ăn nhập gì so với cả khuôn mặt. Nhưng chúng sẽ bắt đầu thay đổi khi anh nhìn ông ấy, nói chuyện và lắng nghe – những thay đổi phản chiếu những gì hiển hiện trong trí óc ông. Chúng nghiền ngẫm. Chúng có thể thân thiện, nhưng lại gây cảm giác khó chịu, hiếu chiến, nhàm chán, rồi đột nhiên trở nên thú vị kỳ lạ. Thế nên hầu hết trong chuyến đi, chúng tôi đã cười rất nhiều".
Pablo Ruiz Picasso sinh năm 1881, mất năm 1973, thường được biết với tên Pablo Picasso hay Picasso là một họa sĩ và nhà điêu khắc người Tây Ban Nha. Được coi là một trong những nghệ sĩ bậc nhất của thế kỷ 20, ông là một trong hai người sáng lập trường phái lập thể, là một trong 10 họa sĩ vĩ đại nhất thế giới do tạp chí The Times, Anh, công bố. Tác phẩm ông để lại gồm có 1.800 bức tranh sơn dầu, 3 vạn bản tranh, 7.000 bức ký họa phác thảo.
Toàn bộ một phần 17 trang của ấn bản Life đặc biệt năm 1968 chỉ tập trung nói về những nàng thơ của Picasso. Một trong số đó là kiều nữ Francoise Gilot. Họ có với nhau 2 đứa con tên là Claude và Paloma. Hiện nay Claude là người quản lý di sản Picasso, dù thực tế ông và Paloma (hiện là một nữ doanh nhân kiêm nhà thiết kế) đều bị cách ly khỏi cha mình trong những năm cuối đời Picasso.
Nhà văn Henry Millier viết cho Life nhân dịp sinh nhật lần thứ 90 của Picasso năm 1971, "Dù sâu thẳm trong tôi hết lòng khâm phục và ngưỡng mộ danh họa, nhưng tôi không thể không nghĩ rằng Picasso đôi khi có cái gì đó lạ lẫm quái lạ, dẫu rằng rất đáng yêu… Ông ấy sống giữa chúng ta nhưng không thuộc về chúng ta. Ông ấy có lẽ sinh ra từ những hạt mầm thần thoại như là nhân mã hoặc nhân ngư vậy".
Nếu có ai đó đủ sức bắt được cái thần của phong cách Picasso qua ống kính ảnh thì đó chỉ có thể là Mili. Bộ ảnh Picasso của Gjon Mili trở thành một trong những bức ảnh đẹp lạ nhất tạp chí Life.
HOÀNG ĐẶNG
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét